Dövme Kanser Yapar mı?
- hseturkiye
- 2 gün önce
- 3 dakikada okunur
Dövme Kanser Yapar mı? Bilim Ne Diyor?
Dövme yaptırmak, insanlık tarihinde binlerce yıllık bir geçmişe sahip. Bugün ise dövme, estetik bir tercih olmanın ötesinde pek çok kişi için bir yaşam tarzı. Ancak dövmelerle ilgili en sık sorulan sorulardan biri şudur: Dövme kanser yapar mı? Bu sorunun cevabı için hem dövme mürekkebinin içeriğini hem de mevcut bilimsel araştırmaları yakından incelemek gerekir.
Dövme Mürekkebinde Hangi Maddeler Var?
Dövme boyaları basit bir mürekkep değildir. Genellikle organik veya inorganik pigmentler, taşıyıcı sıvılar (su, gliserin, izopropil alkol gibi) ve stabilizatörler içerir. Bazı renklerde ağır metaller kullanılabilir:
Siyah pigmentler genelde karbon siyahı içerir, bu madde PAH (polisiklik aromatik hidrokarbonlar) içerebilir.
Kırmızı pigmentler bazen cıva sülfür gibi metal bazlı bileşikler barındırabilir.
Mavi ve yeşil pigmentler kobalt ve bakır bileşiklerine dayanabilir.
Bazı eski veya ucuz mürekkep türlerinde bu maddelerin sınır değerlerinin üzerinde bulunduğu, yapılan testlerde ortaya çıkmıştır. Avrupa Birliği Kimyasallar Ajansı (ECHA), bazı mürekkep pigmentlerinin uzun vadede kanserojen olabileceğine dair şüphelerin bulunduğunu bildirmiştir. Ancak bu maddelerin insan vücudunda kansere yol açtığına dair kesin bir kanıt bulunmamaktadır.
Dövme Boyaları Vücutta Nasıl Dağılıyor?
Dövme işlemi sırasında pigmentler, derinin dermis tabakasına enjekte edilir. Burada bir kısmı makrofajlar tarafından “yutulur” ve sabitlenir. Ancak bazı pigment parçacıkları lenf sistemi yoluyla vücudun farklı bölgelerine taşınabilir.
2017’de Almanya’da yapılan bir araştırma, dövme pigmentlerinin özellikle lenf düğümlerinde birikebildiğini gösterdi. Bu birikim, lenf sisteminin sağlığını etkileyebilir mi? Şimdilik bu konuda kesin bir sonuç yok. Ancak bu bulgu, pigmentlerin vücuttan tamamen atılmadığını ve bağışıklık sistemiyle etkileşimde olduğunu gösteriyor.
Tıbbi Olgu Bildirimleri: Dövme Kanseri Tetikler mi?
Bugüne kadar bilimsel literatürde bazı melanom, bazal hücreli karsinom veya skuamöz hücreli karsinom vakalarının dövmeli cilt bölgelerinde ortaya çıktığına dair olgu sunumları mevcuttur. Ancak dermatologlar bu vakaların çok az sayıda ve bireysel olduğunu, genel nüfusta dövme yaptıran milyonlarca kişiye oranla istatistiksel bir anlam ifade etmediğini belirtmektedir.
Ayrıca cilt kanserlerinin en yaygın sebepleri arasında:
Genetik faktörler
UV ışınlarına uzun süreli maruziyet
Kimyasal maddelerle temas
Bağışıklık sistemi baskılanması bulunur.
Dövmenin bu risk faktörlerini arttırdığına dair güçlü epidemiyolojik veriler yoktur.
Dövme Mürekkebinde Yeni Düzenlemeler
Artan bilimsel kaygılar nedeniyle AB, dövme boyalarını daha sıkı denetlemeye başlamıştır. 2022’de yürürlüğe giren REACH Tüzüğü değişiklikleri, dövme boyalarında kullanılan binlerce kimyasal için sınır değerler getirmiştir. Bu sayede ağır metal, kanserojen aromatik aminler ve tehlikeli solventlerin miktarı ciddi oranda kısıtlanmıştır.
Türkiye’de de bu düzenlemeler örnek alınmakta ve ithal dövme mürekkeplerinin izin belgeleri sıkı kontrol edilmektedir. Ancak her stüdyo bu kurallara harfiyen uymayabilir. Bu yüzden kullanıcıların dövme yaptırmadan önce stüdyonun steril çalışıp çalışmadığını, mürekkep markalarını sorgulaması büyük önem taşır.
Dövme Sonrası Kanser Riskini Azaltmak İçin Ne Yapmalı?
✅ Güvenilir yer seçin: Lisanslı ve hijyen kurallarına uyan stüdyoları tercih edin.
✅Mürekkep içeriğini sorgulayın: AB standartlarına uygun, onaylı pigmentlerin kullanıldığından emin olun.
✅Düzenli cilt muayenesi yaptırın: Dövme yapılan bölgedeki renk değişikliklerini, iyileşmeyen yaraları, kabuklanmaları veya kanamaları dikkate alın.
✅ UV ışığından koruyun: Dövmenin solmaması kadar cildin korunması da önemlidir. Güneş kremi kullanmak şarttır.
Science Daily'nin haberine göre, Güney Danimarka Üniversitesi ile Finlandiya'daki Helsinki Üniversitesinden bilim insanları, dövme mürekkebinin vücuttaki etkisini araştırmak üzere 5 bin 900 kadar ikiz kardeşin sağlık verilerini inceledi.
Genetik farklılıkları en aza indirgemek için ikizler üzerinde yapılan çalışmaları inceleyen araştırmacılar, dövme yaptıran kişilerin cilt kanserine yakalanma riskinin, hiç dövmesi olmayanlara kıyasla 1,62 kat fazla olduğunu ortaya koydu.
Dövme boyutuyla kanser riskinin ilişkisini de inceleyen araştırmacılar, "avuç içinden büyük" dövmeleri olan kişilerde cilt kanseri riskinin dövmesi olmayanlara kıyasla 2,37 kat, lenf kanseri riskinin ise 2,73 kat yüksek olduğunu saptadı.
Çalışmada, mürekkep renginin kanser gelişimiyle doğrudan bağlantısının olmadığı belirlendi.
Araştırmacılar, dövme mürekkebindeki küçük parçacıkların kanla dolaşımı girip lenf düğümlerinde birikebileceği ve bağışıklık sistemini zorlayarak uzun vadede kanser riskini artırabileceğini ifade etti.
Dövme mürekkebinin tek başına bir risk faktörü sayılıp sayılmayacağını anlamak için daha geniş çapta çalışmalara ihtiyaç duyulduğunu belirten araştırmacılar, üst düzey kurumlara konuyla ilgili denetimleri sıklaştırma çağrısında bulundu.
Araştırma bulguları "BMC Public Health" dergisinde yayımlandı.
Bilimsel Sonuç: Dövme Kanser Yapar mı?
Bugün için dövmelerin doğrudan kanser yaptığına dair bir bilimsel kanıt yoktur. Ancak kullanılan boyaların kalitesi, hijyen koşulları ve kişisel bakım bu riski etkileyebilir. Her tıbbi müdahalede olduğu gibi bilinçli seçim yapmak, doğru sanatçıyı seçmek ve düzenli kontrolleri aksatmamak en güvenli yoldur.
Kaynaklar:
WHO. Health Risks of Tattoos (2018)
European Chemicals Agency (ECHA). Tattoo Inks and Permanent Make-up (2022)
Schreiver I. et al. Synchrotron-based ν-XRF mapping and μ-FTIR microscopy enable to look into the fate and effects of tattoo pigments in human skin. Scientific Reports, 2017.
Hogsberg T et al. Tattoo inks in general usage contain nanoparticles. British Journal of Dermatology, 2013.
Commentaires