Meslek Hastalıklarında Görünmeyen Tehlike: Rakamlar Ne Anlatıyor?

Meslek Hastalıklarında Görünmeyen Tehlike: Rakamlar Ne Anlatıyor?

İş sağlığı ve güvenliği alanında yapılan çalışmalar çoğunlukla iş kazalarına odaklanırken, meslek hastalıkları genellikle arka planda kalıyor. Oysa meslek hastalıkları, çalışanların uzun vadede sağlığını tehdit eden, sinsi ve çoğu zaman fark edilmeden ilerleyen bir risk grubudur. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre Türkiye genelinde 2024 yılı içerisinde iş kazası geçiren sigortalı sayısı yüz binleri bulurken, meslek hastalığı bildirimi ise bunun yanında yok denecek kadar az.

Bu yazıda, iller bazında bildirilen meslek hastalığı sayılarına daha yakından bakıyor, hem bölgesel farkları hem de bu farkların arkasında yatan nedenleri değerlendiriyoruz. Görünen o ki, gerçek tablo buzdağının sadece görünen kısmı olabilir...

Genel Değerlendirme:

• Toplam Meslek Hastalığı Vakası:

  • Erkek: 662 kişi

  • Kadın: 226 kişi

  • Toplam: 888 kişi

• Sigortalılık sonrası teşhis konulanlar:

  • Erkek: 98 kişi

  • Kadın: 18 kişi

  • Toplam: 116 kişi

Bu rakamlar, iş kazası geçiren kişi sayısına (733.646) kıyasla oldukça düşük görünmekte. Bu da meslek hastalıklarının hâlâ yeterince tespit edilemediğini veya raporlanmadığını göstermektedir.

En Yüksek Meslek Hastalığı Bildirimi Olan İller:

İl	Toplam Meslek Hastalığı
İstanbul	275
Kocaeli	119
İzmir	44
Tekirdağ	24
Zonguldak	22
Kütahya	19
Manisa	16
Bilecik	15
Bursa	39

Bu iller, sanayi ve üretim faaliyetlerinin yoğun olduğu bölgeler olup, gürültü, toz, kimyasal maruziyet gibi meslek hastalıklarına neden olan etkenlerin daha fazla görüldüğü yerlerdir.

Meslek Hastalığı Bildiriminin Olmadığı veya Çok Az Olduğu İller:

Bazı illerde hiç meslek hastalığı bildirilmemiştir (örnek: Ardahan, Iğdır, Bayburt, Muş gibi). Bu durum:

• Gerçekten vaka olmamasından değil,

• Ya fark edilememesinden,

• Ya da kayıt altına alınmamasından kaynaklanıyor olabilir.

Dikkat Çeken Durumlar:

• Kadın meslek hastalığı sayısı, erkeklere göre oldukça düşük. Kadınlar toplam meslek hastalığı sayısının sadece %25'ini oluşturuyor. Bu da:

  • Kadınların daha az riskli işlerde çalıştığını,

  • Ya da yine yeterince tanı konulmadığını düşündürüyor.

Genel olarak değerlendirme yapmak gerekirse;

• Meslek hastalıkları hâlâ yeterince tespit edilmiyor.

  • İş kazası geçiren 733.646 kişiye karşılık sadece 888 meslek hastalığı tespiti olması ciddi bir oransal farktır.

• Sanayi bölgelerinde farkındalık daha fazla.

  • İstanbul, Kocaeli, İzmir gibi bölgelerde daha yüksek sayılar gözlemleniyor.

• Doğu ve küçük illerde farkındalık / kayıt eksikliği mevcut olabilir.

  • Bu illerde işyerlerinin İSG hizmetlerine erişimi ve çalışanların farkındalığı daha düşük olabilir.

• Kadın çalışanlar için ayrı değerlendirmeler gerekebilir.

  • Ya maruziyetler yeterince izlenmiyor ya da belirtiler göz ardı ediliyor.

---

2024 Yılı SGK İstatistikleri - https://www.sgk.gov.tr/Istatistik/Yillik/fcd5e59b-6af9-4d90-a451-ee7500eb1cb4

Not: Görseller yapay zeka ile oluşturulmuştur.